Jan van der Gaag is een bekend gezicht voor veel IPD-cursisten. Sinds 1988 geeft hij cursussen aan volwassenen en sinds 2015 doet hij dat voor IPD, onder andere in Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. Enkele jaren geleden nam hij afscheid als afdelingsmanager van een lokale Rabobank, en heeft hij dus nu nóg meer tijd voor zijn grote passie: lesgeven.
‘Oprechte aandacht’, zo kunnen we het geheim van Jans lessen samenvatten. “Ik probeer te kijken naar iedere individuele cursist en naar de behoefte die hij of zij heeft. Hoe ik dat doe? Dat gaat vaak op gevoel. Je ziet het als iemand het snapt of dat er nog wat extra uitleg nodig is. Een les is voor mij geslaagd als cursisten toegevoegde waarde ervaren als en ik het idee heb dat alle vragen die ze hadden over een onderwerp, beantwoord zijn.”
Je op je gemak voelen in de les
“In de eerste les maak ik uitgebreid kennis met de cursisten. Ik wil graag een goede band met hen opbouwen, zodat ze zich prettig voelen. Wie zijn ze, waarom zitten ze bij deze opleiding? Wat is hun doel? Als ze een vraag hebben, moeten ze deze ongedwongen en in een vertrouwde omgeving kunnen stellen. Iedereen is gelijk.
“De eerste les geef ik altijd een groot compliment aan mijn cursisten: ‘Jullie werken nu aan je eigen onafhankelijkheid en je eigen toekomst, jullie steken tijd en energie in je eigen ontwikkeling.’ En dat compliment is intens gemeend! Je kunt met dit mooie weer (24 graden in Utrecht, red.) ook een biertje gaan drinken aan de Oudegracht hier in Utrecht, maar dat doen ze dus niet. Ze investeren in zichzelf.”
‘Een leven lang leren? Dat heb ik altijd gedaan’
45 jaar geleden stond Jan voor de keus: ga ik de lerarenopleiding doen of ga ik werken bij de Rabobank? “ Omdat ik werd gevraagd om bij de toenmalige Boerenleenbank te komen werken heb ik die keuze gemaakt. Dat paste goed bij me. Ik ben praktijkgericht ingesteld en werk graag met mensen om mij heen. Vanaf het begin heb ik via de bank in de avonduren opleidingen gevolgd, waaronder naast de vele bancaire opleidingen ook mijn SPD, HEAO-BE, Accountancy- en Controllersopleiding. Zo ben ik gegroeid en heb ik carrièrestappen gezet. We hebben het nu allemaal over ‘een leven lang leren’ en ‘permanente educatie’, dat deed ik in die tijd al. Als onderdeel van mijn persoonlijke ontwikkeling ben ik zelf in september 1988 les gaan geven naast mijn leidinggevende functie. Daar heb ik nooit spijt van gehad. Integendeel.”
“Jan, we zijn geïnspireerd door je enthousiasme, dat inspireert ons ook.”
Nieuwsgierig blijven naar alle veranderingen
Jan leidt cursisten op voor het Praktijkdiploma Loonadministratie (PDL) en geeft cursussen op financieel, economisch en administratief terrein, bij onder meer vakken voor PDB en MBA. “Loon- en salarisadministratie is een dynamisch vakgebied en dat is nooit saai. Je hebt continu te maken met wijzigingen in wet- en regelgeving en veranderende fiscale regels van de Belastingdienst. Soms zijn het kleine veranderingen en soms hele grote, denk aan de definitieve invoering van de WKR in 2015 (Werkkostenregeling) en jaarlijkse aanpassingen in de loonheffing. Een goede salarisprofessional kent die regels. Door deze juist toe te passen krijg je een beheersbare organisatie en kan een iemand de organisatie veel geld besparen. Als salarisprofessional wil je alleen al uit nieuwsgierigheid op de hoogte blijven van die veranderingen – en je móet op de hoogte blijven om je werk te kunnen doen.”
Automatisering en E-HRM veranderen het vak
“Een tweede factor die de salarisadministratie verandert – en trouwens ook zeker de financiële administratie – is de voortschrijdende automatisering. De salarisprofessional wordt opgeleid om mee te kunnen praten als een volwaardige partner van de HR-afdeling, die kant gaan we op. De functie van salarisadministrateur was tot voor kort operationeel gericht op verwerking van gegevens, maar nu gaat het meer inzicht in en verbetering van de procesorganisatie. En het gaat om de interpretatie van die gegevens, om het genereren van relevantie informatie en een bijbehorend advies. Tijdens een opleiding leer je de basis van de loonadministratie, in een breed perspectief geplaatst, maar je leert ook hoe je hierover goed rapporteert en communiceert.”
“Dat is spannend voor sommige cursisten, maar in de lessen ben je in een veilige en ontspannen omgeving om hiermee te oefenen. Ik probeer cursisten te leren dat ze niet alleen de stof moeten beheersen en een voorstel moeten kunnen bedenken, ze moeten zo’n voorstel ook helder en bondig aan bijvoorbeeld het management kunnen presenteren. Je werkt hier niet alleen aan je kennis, maar ook aan vaardigheden en competenties om iets met die kennis te doen.”
“Ze moeten zo’n voorstel ook helder en bondig aan bijvoorbeeld het management kunnen presenteren.”
Wij zien maar twee keer 45 minuten
“Oefenen is zo belangrijk. We zitten nu midden in het WK voetbal in Rusland en we zien twee ploegen twee keer 45 minuten tegen elkaar strijden. Dat is wat we zien. Maar weet je hoeveel trainingsuren, tactiekbesprekingen enzovoort eraan vooraf zijn gegaan voordat ze daar op het veld kunnen staan? Over een leven lang leren gesproken. Je moet dingen uitproberen, fouten durven maken, ervaring opdoen en nog een keer uitproberen om verder te komen.”
Het GBV
“Ik vind het gewoon leuk om les te geven en om de jonge(re) generatie iets bij te brengen! Op een praktische manier, want dat past het beste bij mij en bij de meeste cursisten die deze opleiding doen. Veel leerlingen zullen mij herinneren vanwege het gebruik van het GBV.
Wat dat is? Gewoon het Gezond Boeren Verstand gebruiken. Je krijgt een hoop kennis mee in een opleiding, maar blijf ook altijd je GBV gebruiken. Blijf logisch nadenken, daar kom je al een heel eind mee als je een praktijkopleiding volgt!”
Echte aandacht van begin tot eind
“We hadden over de oprechte aandacht hè? Laatst schreef een cursist ‘Jan, we zijn geïnspireerd door je enthousiasme en dat inspireert ons ook weer.’ Dat is toch een mooi compliment. Ik weet zeker dat dat komt door de oprechte aandacht die ik heb voor mijn cursisten. Oprecht! Want anders wordt het lesgeven een kunstje en dat werkt niet. Ik wil ook altijd weten hoe de examens zijn verlopen. De meeste cursisten sturen mij zelf een bericht: geslaagd! En hoor ik niets, dan vraag ik ernaar. We beginnen samen en we maken het ook samen af.”
